Zebranie założycielskie odbyło się 18 października 1982 roku. Decyzją Prezydenta Miasta Piły z 15 listopada 1982 roku wpisano Towarzystwo do rejestru stowarzyszeń i związków miasta. Powstanie Towarzystwa było wypełnieniem myśli Stanisława Staszica „Być narodowi użytecznym”. Do inicjatorów należeli Stanisław Maciejski, Ryszard Kowalewski, Teresa Mendat, Andrzej Milczyński, Henryk Pankau i Roman Chwaliszewski.

TMMP jest dobrowolnym, samorządowym stowarzyszeniem działającym na terenie miasta Piły. Szerzy i umacnia wśród mieszkańców przywiązanie do miasta. Najważniejszym jego zadaniem jest poznawanie i upowszechnianie przeszłości Piły poprzez prace badawcze, poszukiwania archiwalne, rejestrację zabytków i miejsc potwierdzających rodowód miasta. Ponadto zajmuje się popularyzacją działalności wybitnych postaci historycznych miasta, upamiętnia ważniejsze wydarzenia, upowszechnia wiedzę o współczesnym mieście, jego życiu społecznym, kulturze, przyrodzie. Podejmuje inicjatywy i wspiera przedsięwzięcia służące rozwojowi Piły, promuje miasto na zewnątrz. Interesuje się wszelkimi sprawami miasta i przedstawia własne stanowisko. Współpracuje z instytucjami, organizacjami i grupami społecznymi funkcjonującymi w regionie. Zajmuje się wychowaniem regionalnym wśród dzieci i młodzieży. Gromadzi materiały i pamiątki historyczne związane z Piłą, posiada własną bibliotekę. Prowadzi ,w ramach projektów własnych i programów ogólnopolskich , badania naukowe dotyczące miasta i jego okolic. Organizuje wykłady, odczyty, konferencje naukowe, sympozja, konkursy ,wydaje publikacje w serii wydawniczej pt. „Biblioteka Pilska” .Z inicjatywy Towarzystwa Rada Miasta Piły ustanowiła w 1998 roku ,dzień „ 4 Marca- Dniem Miasta”. Było organizatorem konkursu na Hejnału Miasta. W latach 2002-2008, wspólnie z Powiatową i Miejską Biblioteką Publiczną im. Pantaleona Szumana Pile, prowadziło wielokrotnie nagradzany program edukacji regionalnej pt. „Przystanek Piła i okolice”.

Realizację celów opiera na społecznej pracy członków .Zrzesza ludzi w różnym wieku, wielu zawodów, różnych wyznań i odmiennych poglądów politycznych. Niektórzy urodzili się w Pile, inni wybrali miasto za swoją małą ojczyznę. Wszystkich członków łączy jedna pasja, którą jest gród Staszica. Osobom szczególnie zasłużonym w urzeczywistnianiu celów, od 1995 roku nadaje własne godności. Tytułem członka honorowego Towarzystwa Miłośników Miasta Piły” wyróżniono 12 osób a godność „ Honorowego Prezesa” przyznano Henrykowi Pankau. W 2002 roku działalność Towarzystwa została doceniona przez Prezydenta Miasta Piły wpisem do Księgi Pamiątkowej Miasta Piły. Odznaczenie to posiada także wielu członków. Natomiast Rada Miasta Piły przyznała pięciu członkom najwyższą godność, uznając Honorowymi Obywatelami Miasta Piły.

Towarzystwo uczestniczy w krajowym i międzynarodowym ruchu stowarzyszeń regionalnych. Należy do Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego i Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych Rzeczypospolitej Polskiej. Od 1996 roku współpracuje z Stowarzyszeniem Byłych Pilan Pochodzenia Niemieckiego w Cuxhaven, tworząc nowe relacje między Polakami i Niemcami , dla których Piła jest ukochaną „małą ojczyzną”. Wyrazem nowego odczytywania przez Niemców związków z Piłą było uhonorowanie w 2009 roku, przez Prezydenta Miasta Piły prezesa Johannesa Schreibera wpisem do Księgi Pamiątkowej Miasta Piły.

Unsere Mission

Die Gesellschaft der Liebhaber der Stadt Pila -TMMP wurde am 15. November 1982 als Erfüllung des Gedankens von Stanisław Staszic „Der Nation nützlich sein.” gegründet. Die Initiatoren waren Stanisław Maciejski, Richard Kowalewski, Teresa Mendat, Henry Pankau, Horst, Janicki, Andrzej Milczyński und Roman Chwaliszewski. TMMP ist ein freiwilliger, sich selbst verwaltender Verein im Gebiet der Stadt Pila. Er verbreitet und stärkt unter den Bewohnern die Verbundenheit mit der Stadt.

Seine wichtigste Aufgabe ist es, die Vergangenheit der Stadt Pila durch Forschung, Suche in den Archiven, den Denkmal-Registern und Stätten, die Entstehung der Stadt zu studieren und zu verbreiten sowie registrieren von Denkmälern und Stätten, die den Stammbaum der Stadt bestätigen. Der Verein popularisiert Aktivitäten von herausragenden Persönlichkeiten, erinnert an wichtige Ereignisse, verbreitet Wissen über die gegenwärtige Stadt, ihr soziales und wirtschaftliches Leben, die Kultur und Umwelt. Er unterstützt Entwicklungsinitiativen in Pila und steigert den Bekanntheitsgrad der Stadt nach außen. TMMP interessiert sich für alle Angelegenheiten der Stadt und nimmt dazu seine Stellung. Die Gesellschaft arbeitet mit regionalen Institutionen, Organisationen und anderen Gesellschaften. Sie befasst sich mit der regionalen Erziehung bei Kindern und Jugendlichen.

Sie sammelt Materialien und historische Artefakte, die im Zusammenhang mit Pila stehen und hat eigene Bibliothek. Sie führt im Rahmen sowohl ihrer eigenen Projekte als auch bundesweiter Programme Forschung über die Stadt und ihre Umgebung, organisiert Vorträge, Lesungen, Konferenzen, Symposien, Wettbewerbe und gibt Veröffentlichungen unter der Verlagsreihe „Biblioteka Pilska” heraus. Sie ist präsent im Internet unter www.tmmp.pila.pl

Auf Initiative der TMMP hat der Stadtrat im Jahr 1998 den 4. März als den Tag der Stadt Pila festgelegt. Sie hat einen Wettbewerb für das Hejnal (Signal) der Stadt durchgeführt. In den Jahren 2002-2008 führte Sie zusammen mit der Bezirks- und Stadtbibliothek mehrfach preisgekröntes Programm regionaler Bildung unter dem Titel: „Przystanek Pila i okolice.” Die Gesellschaft realisiert Ihre Ziele ausschließlich mit Hilfe ihrer ehrenamtlicher Mitglieder. Es sind Menschen verschiedener Altersgruppen, Berufe, Glaubensrichtungen und mit unterschiedlichen politischen Ansichten. Einige wurden in Pila geboren, andere haben die Stadt als ihre kleine Heimat gewählt, aber alle Mitglieder teilen eine Leidenschaft – die Stadt von Staszic. Personen, die sich bei der Zielverfolgung der Gesellschaft besonders auszeichneten, werden seit 1995 mit Titeln gewürdigt. Der Titel des Ehrenmitglieds der Gesellschaft der Freunde der Stadt Pila wurde bisher 12 Personen verliehen.

Herr Henry Pankau wurde mit der Würde des „Ehrenpräsidenten” ausgezeichnet. Im Jahr 2002 wurde das Engagement der Gesellschaft durch einen Eintrag in das Gedenkbuch der Stadt Pila anerkannt. Des Weiteren sind fünf Mitglieder als Ehrenbürger der Stadt ausgezeichnet worden.

TMMP beteiligt sich an nationalen und internationalen Bewegungen der Regionalverbände. Sie gehört zu der Gesellschaft von Großpolen für Kultur sowie die Bewegung der Regionalverbände der Republik Polen (Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego i Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych Rzeczypospolitej Polskiej).

Seit 1996 arbeitet sie mit der Vereinigung der ehemaligen Pila – Bürger deutscher Herkunft in Cuxhaven zusammen. Dadurch werden neue Beziehungen zwischen Polen und den Deutschen geschaffen, die Pila als die geliebte „kleine Heimat” sehen. Im Jahr 2013 wurde, mit freundlicher Unterstützung der Cuxhavener Vereinigung, das Projekt „Entwicklung und Umsetzung von regionalen Unterfangen zur Verbreitung der Geschichte der Stadt Pila durch Bereitstellung von Materialien in Form von Fotos und Schriftstücken über die Geschichte der Stadt in der Zwischenkriegszeit und deren Ausstellung im Internet”.

Als Ausdruck einer neuen Qualität im Verhältnis der Deutschen zu der Stadt Pila, wurde im Jahr 2009 der Präsident der Vereinigung, Johannes Schreiber, mit einem Eintrag in das Gedenkbuch der Stadt Pila geehrt.

Piotr Kralewski

1 sierpnia 2011, spotkanie Zarządów towarzystw: Stowarzyszenia Byłych Mieszkańców Pochodzenia Niemieckiego w Cuxhaven, Niemieckiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego w Pile i Towarzystwa Miłośników Miasta Piły, fot. archiwum