Helon Kazimierz

Urodził się 24 lipca 1939 w Jarosławiu, zm. 11 sierpnia 1998 w Krakowie, pochowany w Pile na placu przed kościołem św. Stanisława Kostki.

Ksiądz, prałat, mgr teologii, cenił prawdę i bezkompromisowo głosił z ambony.

Syn Mieczysława Helona i Zofii Niewińskiej, rodzeństwo : siostra Maria i brat Piotr. Wychowany w rodzinie o tradycjach patriotycznych, m.in. jego stryj cioteczny był jednym z żołnierzy Armii Krajowej.

Od najmłodszych lat był blisko Boga, posługując jako ministrant. Posiadał wrażliwość i uzdolnienia muzycznie, grał na akordeonie i gitarze a później na organach.

Matura w Technikum Budowlanym o profilu elektrycznym w Jarosławiu w 1957 roku. Następnie z rekomendacji kurii przemyskiej podjął studia w Wyższym Seminarium Duchownym w Paradyżu. W 1961 po czwartym roku studiów powołany do zasadniczej służby wojskowej. Panujący w wojsku dryl i resocjalizacja nie odwiodły go od postanowienia zostania księdzem. Za postawę w obronie wiary wcielony do karnej kompanii. Pobyt w wojsku umocnił jego wolę zostania duchownym. Wyświęcony 24 lipca 1965 w Szczecinie, w kościele Matki Boskiej Królowej Polski.

Pracował w parafiach, w Kamieniu Pomorskim, Rzepinie, Zielonej Górze. Był moderatorem Domowego Kościoła, m.in. w 1978 r. w Tylmanowej na ziemi tarnowskiej prowadził rekolekcje dla Oazy Rodzin. W latach 1979 – 1984 był proboszczem parafii pw. św. Andrzeja Boboli w Ulimiu niedaleko Gorzowa.

Od 9 września 1984 do 31 lipca 1987 kierował jako proboszcz nowo erygowaną w Gorzowie, na osiedlu Staszica, parafią p.w. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski. Zgodnie z decyzją ordynariusza w przyszłości nowy kościół tej parafii miał pełnić funkcję katedry. W parafii rozpoczęły działalność zespoły-grupy: Odnowa w Duchu Św., rodzice ministrantów, Żywy Różaniec, Ruch Światło-Życie (oaza rodzin, oaza młodzieżo¬wa, oaza Dzieci Bożych), krąg maryjny, grupa charytatywna, Klub Inteligencji Katolickiej, 3 zespoły instrumentalno–wokalne, 4 schole. Wprowadził pielgrzymowanie na Jasną Górę i nabożeństwa do Miłosierdzia Bożego. Szczególną troską obejmował ludzi pracy i prześladowanych działaczy „Soli¬darności”. 2 marca 1986 roku przyjęto prośbę pracowników „Silwany” dotyczącą od¬prawienia nabożeństwa wynagradzającego za bezbożny akt usunięcia trzech krzyży z ich zakładu. Usunięte krzyże 23 marca 1986 roku podczas nabożeństwa umieszczono w jego świą¬tyni pw. NMP Królowej Polski.

W Pile pracował 11 lat, w latach 1987 – 1998. Dekretem biskupa ordynariusza gorzowskiego Józefa Michalika z dnia 2 sierpnia 1987 r. powierzono mu parafię św. Stanisława Kostki , wydzieloną z parafii św. Antoniego i Świętej Rodziny, erygowaną 24 czerwca 1987 r. Pierwszą pilską Mszę Świętą odprawił 15 sierpnia 1987 roku. Był pierwszym proboszczem parafii, najstarszego kościoła w Pile.

Przyjmując posługę w Pile podkreślił, że „pragnie, by posługa ta była pokorna i pełna miłości, aby dominowało w parafii życie w Jezusie Chrystusie. Swoją posługę pojmuje jako pełnienie woli Bożej w każdych warunkach, podejmowanie bezinteresownych czynów miłości bliźniego, całkowite zawierzenie Maryi, oddanie Jej wszelkich przejawów życia indywidualnego, rodzinnego i parafialno – społecznego przez modlitwę, ofiarę i życie sakramentalne”.

Po objęciu urzędu rozpoczął prace administracyjno – gospodarcze polegające m.in. na remoncie i wyposażeniu salek katechetycznych w wydzielonej części kościoła, przebudowie, remoncie i wyposażeniu plebanii w sprzęt domowy, wymianie pokrycia wieży kościoła, remoncie kotłowni kościoła i nowego nagłośnienia.

W trosce o obsługę katechetyczną uczniów Szkoły Podstawowej Nr 11, na przypisanym parafii osiedlu Jadwiżyn wybudował, w latach 1988-1992, dom katechetyczny przy ul. Śniadeckich. Po podziale parafii w sierpniu 1992 roku, obiekt ten zmienił swoją funkcję i stał się plebanią i kaplicą nowej parafii p.w. Miłosierdzia Bożego.

Ciasnota prowizorycznych salek katechetycznych w kościele św. Stanisława Kostki skłoniła go do ogłoszenia, 8 grudnia 1993 roku, decyzji budowy domu katechetycznego. Pierwsze prace rozpoczęto 8 czerwca 1994 roku. Wprowadzenie w roku szkolnym 1994/1995 lekcji religii do szkół, spowodowało zmianę przeznaczenia budowy na Parafialny Dom Pomocy Społecznej „Caritas” im. Maryi Niepokalanie Poczętej , w którym mogłyby się również spotykać grupy modlitewno – duszpasterskie.
Przy wydatnej pomocy Zakładu Poszukiwań Nafty i Gazu w Pile oraz bardzo wielu małych firm i indywidualnych parafian nowy obiekt poświęcony został 27 maja 1996 roku przez biskupa pomocniczego diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, ks. Pawła Cieślika. Pieczę nad nim powierzono moderatorowi Grupy Caritas, ks. Leonardowi Zychowi.

Odczuwając stałe dolegliwości zdrowotne, nie ustawał w przedsięwzięciach, które miały na celu stwo-rzenie, jak najlepszych warunków dla życia religijne¬go parafian. W sierpniu 1996 roku podjął się generalnego remontu i modernizacji kościoła. W ramach tych prac wyłożono m.in. płytkami marmurowymi prezbiterium, zbudowano nowy ołtarz ofiarny, wyłożono płytkami nawy kościelne. Uporządkowano także teren przykościelny. W 1998 roku, w ostatnim roku życia, w oczekiwaniu na przeszczep serca prowadził remont plebanii. W tym wszystkich działaniach, po raz kolejny pomagała mu „Nafta”, dzięki niezwykłej przychylności jej dyrektora, Tadeusza Rzemykowskiego.

Swoją pracę duszpasterską skiero¬wał na duszpasterstwo grup. Zainicjował powstanie wielu parafialnych wspólnot, jak Żywy Różaniec, Grupa Charytatywna, Apostolat Maryjny, Odnowa w Duchu Świętym, Oaza Rodzin, Grupa Przyjaciół Paradyża (1989), przekształcona w 1992 roku w Rodzinę Przyjaciół Seminarium Koszalińskiego, Grupa Trzeźwościowa. Przez swoich współpracowników – wikariuszy, animował pracę z młodzieżą (Oaza Młodzieżowa) i ministran¬tami. Wprowadził modlitwę nabożeństwa fatimskiego.
25 września 1987 r. zorganizował pierwszą parafialną pielgrzymkę autokarową do Częstochowy. Odtąd pielgrzymowanie na Jasną Górę stało się stałym, zwyczajnym sposobem życia w parafii. Rozwinął ruch pielgrzymkowy do Rokitna, Górki Klasztornej, Skrzatusza, na Górę Chełmską w Koszalinie i do Lichenia.

Przewodniczył Duszpasterskiej Radzie Parafialnej, od 8 listopada 1989 r. a od 26 lutego 1992 r. Parafialnemu Zespołowi Synodalnemu. Natomiast, 25 września 1995 r. powołał grupę szafarzy Sakramentu Eucharystii. Radosnymi wydarzeniami w parafii były liczne powołania do kapłaństwa i życia zakonnego. Na jego prośbę , dekretem z 11 marca 1998, ordynariusz biskup Marian Gołębiowski powołał Parafialny Oddział Akcji Katolickiej działający jako stowarzyszenie katolików świeckich.

Uczestniczył w ruchu ekumenicznym. W grudniu 1988 r. nawiązał współpracę z wspólnotą protestancką w Kyrkaherden w Szwecji, która w 1992 ofiarowała kościołowi św. Stanisława Kostki, 10. głosowe organy wartości 30 tys. dolarów, zbudowane w 1950 r. w firmie mistrza Emmanuela Kempera w Lubece.
Od grudnia 1994 r., w czwartą niedzielę miesiąca w godzinach od 16.00 do 18.00 udostępniał salę parafialną na nabożeństwa dla wiernych pilskiego Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego. Użyczał także świątyni na potrzeby protestantów niemieckich, w tym dawnych mieszkańców Piły. Współuczestniczył w koncelebrowanych Mszach św. w intencji pokoju i pojednaniu między narodami niemieckim i polskim.
Organizował zbiórki pieniężne na potrzeby kościoła ze Wschodu. Ideę ekumenizmu przekazywał parafialnej młodzieży oazowej , nakłaniając do spotkań młodych w Taize, Wiedniu i Loretto oraz do udziału w Światowym Dniu Młodzieży w Częstochowie w 1991 r.

Dbał o życie kulturalno-społeczne parafii. Parafianie uczestniczyli w Dniach Kultury Chrześcijańskiej i w Duszpasterstwie Świata Pracy. Organizował liczne odczyty i prelekcje podejmujące chrześcijańskie rozumieniu polityki, naukę społeczną Kościoła i obronę życia poczętego. Zapraszał wiernych na koncerty, spektakle teatralne, filmy i spotkania literackie w dni świąt kościelnych i państwowych. Promował pilskie amatorskie zespoły artystyczne, m.in. „Roztańczone Nutki” , chór „Halka” oraz uczniów Zespołu Szkół Muzycznych.

Zaangażował się bez reszty w życie społeczne miasta. Nawiązał współpracę z Zarządem Regionu NSZZ „Solidarność”, z kolejarzami i pracownikami ZNTK. Przyczynił się do utworzenia dusz¬pasterstwa kolejarzy, przekształconego później w Katolickie Stowarzyszenie Kolejarzy Polskich. Z jego inicjatywy na terenie ZNTK odbyła się pierwsza msza święta. W ostatnich dniach przed jego operacją, w sierpniu 1998, przeniesiono z terenu ZNTK figurkę św. Katarzyny , ustawiając ją na trawniku przy kościele św. Stanisława Kostki.

Współpracował także ze Szkołą Policji i Centrum Szkolenia Służby Czołgowo-Samochodowej. Przez krótki czas, do chwili wybudowania kaplicy dla Parafii Garnizonowej pełnił posługę dla rodzin wojskowych. Ściśle współpracował również ze Związkiem Sybiraków i Szkołą Podstawową Nr 11 na Jadwiżynie, której sztandar szkolny poświęcił osobiście .

Uczestniczył w pracach nad opracowaniem dokumentu „ Strategia Piła 2000 +”. W 1994 roku powołany został przez Mirosławę Rutkowską – Krupka Prezydenta Miasta Piły w skład 13. osobowej Rady Programowej „ Strategiczny Rozwój Miasta Piła 2000 +”. Był w niej przedstawicielem duchowieństwa pilskiego. 28 sierpnia 1995 roku Rada Miejska w Pile uchwałą Nr XVI/137/95 przyjęła zaproponowane przez Radę Programową kierunki rozwoju miasta.

„ W kapłaństwie księdza proboszcza – w opinii ks. Leonarda Zycha dawnego wikarego z parafii św. Stanisława Kostki w Pile – przenikały się funkcje budowniczego w znaczeniu kościoła materialnego, jak i kościoła duchowego .
Dla nas – opowiada ksiądz Leonard Zych – zdumiewającym było to, że dzień rozpoczynał się dla niego zawsze punktualnie. Pół godziny przed mszą poranną, o szóstej, idąc do kościoła zatrzymywał się przy figurze Matki Bożej i modlił się, potem modlił się przy krzyżu, krzyż całował, wchodził do kościoła i zasiadał w konfesjonale. Podobnie było przed mszą wieczorną – odmawiał modlitwę różańcową .
Jako przełożony był wymagający, ale też wymagał wiele od siebie. Był niezwykle obowiązkowy. I dla nas było to szczególnym świadectwem – przyznaje ks. Leonard Zych.

Fascynował się sportem. Najchętniej oglądał me¬cze piłki nożnej, grał w ping – ponga. Po plebanii krążyła anegdotka, że jeśli któryś z wikariuszy wygra z proboszczem, to będzie musiał… opuścić parafię.
Lubił jeździć nad morze. Wracał też wielokrotnie do rodzinnego Jarosławia na Podkarpaciu.

Od lat choro¬wał na serce. Miał dwa zawały, powiększała się też niewydolność serca. Jedynym sposobem na przeżycie według diagnozy lekarzy była transplantacja serca.
Na początku sierpnia 1998 przeszedł transplantację serca w Zespole Klinicznym Kardiologii im. Jana Pawła II w Krakowie. Przeszczep został jednak odrzucony. Zmarł 11 sierpnia 1998 roku o trzeciej nad ranem. Miał 59 lat.

Spoczął na dziedzińcu kościoła św. Stanisława Kostki w Pile, którego był przez 11 lat pierwszym proboszczem. Na nagrobek dla swojego księdza proboszcza spontanicznie złożyli się parafianie. Uroczysty pogrzeb z udziałem wielu pilan odbył się 14 sierpnia 1998, w południe. Mszy świętej w jego intencji przewodni¬czył ksiądz biskup, ordyna¬riusz Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej Marian Gołębiewski. Asystę pełniła kom¬pania honorowa Szkoły Policji, przedstawiciele kolejarzy i „Nafty”.

W pamięci pilan pozostał jako człowiek wymagający i niezwykle życzliwy . Był bezkompromisowy w przestrzeganiu zasad wiary, co nie wszystkim odpowiadało. Umiał jednak zjednywać ich do swoich przedsięwzięć, o czym świadczą efekty materialne i duchowe, które pozostawił.

25 marca 1992 r. w Święto Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny otrzymał tytuł Prałata – Kapelana Jego Świętobliwości. Nominację wręczył mu ks. biskup Ignacy Jeż. Tytuł przyznany został przez Stolicę Apostolską na wniosek biskupa diecezjalnego w uznaniu dla jego pracy i zasług dla kościoła lokalnego.
Był w 2000 roku laureatem plebiscytu Tygodnika Nowego i Towarzystwa Miłośników Miasta Piły „Pilanin XX wieku”.

Bibliografia:

Źródła
Kronika Parafii św. Stanisława Kostki. T.1; Schematyzm diecezji zielonogórsko-gorzowskiej ; Schematyzm diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej.

Opracowania
Dziesięciolecie parafii pw. św. Stanisława Kostki w Pile : 1987-1997/Alicja Kabarowska. – Piła : Parafia pw. św. Stanisława Kostki, 1997. -72 s.; Ostatnia droga ks. Kazimierza Helona// Gazeta Poznańska. – 1998, nr 191; Pogrzeb proboszcza// Głos Wielkopolski. – 1998, nr 191 :17 sierpnia ; Światła nadziei : budowniczy kościoła i dusz/Zuzanna Przeworska//Gość Niedzielny. – 1998, nr 45, s. 23 : portr.; Ks. prałat Kazimierz Helon// Tygodnik Nowy. – 2000, nr 46, s. XIII; Dwadzieścia pięć lat Parafii pw. św. Stanisława Kostki w Pile : Diecezja Koszalińsko – Kołobrzeska.- Piła : Parafia pw. św. Stanisława Kostki, 2012, s. 19 – 28, 67, 94 – 99, 113 – 115; Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Gorzowie//www.nmpkp.pl

Opracował Jacek Stróżyński